Wil je een werknemer ontslaan? Of een tijdelijk arbeidscontract niet verlengen? Dan ben je bij beëindiging  van het dienstverband in principe een transitievergoeding verschuldigd. Wanneer is dat (niet) het geval? Hoe hoog is deze vergoeding? En wat zijn de aandachtspunten?

Wanneer moet je een transitievergoeding betalen?

Neem je als werkgever het initiatief neemt om het dienstverband te beëindigen, dan heeft je werknemer meestal recht op een transitievergoeding. Aan de ene kant is die vergoeding bedoeld ter compensatie van het ontslag. Aan de andere kant kan de vergoeding – maar dat hoeft  niet – worden gebruikt voor de transitie naar een andere baan.

Ontslag van de werknemer

De werknemer die wordt ontslagen, kan vrijwel altijd aanspraak maken op een transitievergoeding. Deze vergoeding wordt al vanaf de eerste werkdag van de arbeidsovereenkomst opgebouwd. Een werknemer die dus al binnen de proeftijd wordt ontslagen, heeft dus recht op een transitievergoeding.

In de volgende situaties hoef je geen transitievergoeding te betalen:

  • De werknemer is nog geen 18 jaar en werkte gemiddeld maximaal 12 uur per week.
  • De werknemer heeft de AOW-leeftijd of andere pensioengerechtigde leeftijd bereikt.
  • Je bent failliet verklaard of er is surseance van betaling aangevraagd.
  • De werknemer heeft ernstig verwijtbaar gehandeld. Bijvoorbeeld omdat er sprake is van diefstal of het (ernstig) veronachtzamen van werknemersverplichtingen.

Ontsla je de werknemer op staande voet? Let dan goed op. Een dringende reden voor ontslag,  betekent namelijk niet automatisch dat de werknemer ook een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Bij ontslag op staande voet, zal de rechter afzonderlijk beoordelen of de werknemer al dan geen recht heeft op een transitievergoeding.

Bedrijfseconomisch ontslag

Moet je werknemers ontslaan vanwege bedrijfseconomische redenen? Bijvoorbeeld omdat je bedrijf in zwaar weer  verkeert of omdat je een organisatorische verandering moet doorvoeren? Ook dan ben je in principe een transitievergoeding verschuldigd. Uitzondering hierop is de situatie dat er in de cao een andere voorziening is afgesproken.

Bedrijfseconomisch ontslag vraagt om een goede voorbereiding. In mijn whitepaper leg ik stap voor stap uit wat je moet doen.

Niet-verlenging van een tijdelijk arbeidscontract.

Ook als je een tijdelijk contract niet verlengt, ben je vanaf dag 1 een transitievergoeding verschuldigd. Wil de werknemer het contract zelf niet verlengen? Dan komt het initiatief voor het beëindigen van de transitievergoeding niet meer van jou en ontstaat er (dus) geen recht op een transitievergoeding.

De werknemer neemt zelf ontslag

Als de werknemer zelf ontslag neemt, ben je geen transitievergoeding verschuldigd. Dat is alleen anders als de werknemer weggaat vanwege ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van jou als werkgever. Daarvan is bijvoorbeeld sprake als je als werkgever (aantoonbaar) laakbaar gedrag hebt vertoond of de re-integratieverplichtingen ernstig schendt.

Ontslag met wederzijds goedvinden

Sluit je met de werknemer een beëindigingsovereenkomst? Dan hoef je strikt genomen geen transitievergoeding te betalen. In de praktijk wordt bij deze vorm van ontslag echter vrijwel altijd onderhandeld over betaling van een (gedeeltelijke) transitievergoeding. De werknemer zal anders immers niet instemmen met zijn ontslag.

Let op: soms gedeeltelijke transitievergoeding

Gaat je werknemer gedwongen minder werken? Bijvoorbeeld wegens bedrijfseconomische redenen? Of blijvende gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid?  Houd er dan rekening mee dat je hem dan een gedeeltelijke transitievergoeding moet betalen, als het gaat om een structurele urenvermindering van minimaal 20%.

Let op. De verplichting om een gedeeltelijke transitievergoeding te betalen, bestaat niet alleen voor de situatie dat je het arbeidscontract aanpast. Je bent ook een gedeeltelijke transitievergoeding verschuldigd, als je het contract gedeeltelijk beëindigt. Of helemaal beëindigt, maar daarna opvolgt met een nieuw arbeidscontract.

Hoeveel transitievergoeding moet je betalen?

Per dienstjaar bouwt de werknemer ⅓  maandsalaris op. De hoogte van de transitievergoeding hangt dus af van de feitelijke duur van het dienstverband en van de hoogte van het maandsalaris. Weten hoeveel jij moet betalen? Bereken de hoogte van de transitievergoeding met de rekentool.

Per 1 januari 2021 bedraagt de maximale transitievergoeding € 84.000,- bruto. Of als het jaarsalaris hoger is, maximaal 1 bruto jaarsalaris.

Tip. Wil je een werknemer ontslaan, kom je in de meeste gevallen dus niet onder betaling van de transitievergoeding (of een vergelijkbaar alternatief) uit. Het is daarom aan te raden om tijdig geld opzij te zetten voor de opbouw van een transitievergoeding. Is het daar nu te laat voor? Of lukt het je desondanks niet om de transitievergoeding in 1 keer te betalen? Dan kun je de transitievergoeding soms ook in termijnen betalen.

Kosten in mindering brengen

Kosten die je maakt om de inzetbaarheid van de werknemer te vergroten kun je in mindering brengen op de transitievergoeding. Dat geldt niet alleen voor kosten die gericht zijn op een andere functie bij een nieuwe werkgever, maar ook bij een andere functie binnen jouw organisatie. Denk bijvoorbeeld aan kosten voor (om)scholing en outplacement.

Om kosten in mindering te brengen op de transitievergoeding moet je voldoen aan de volgende eisen:

  • de kosten zien op inzetbaarheid in een andere functie binnen of buiten de organisatie.
  • de werknemer moet schriftelijk instemmen met het in mindering brengen van de kosten, en;
  • de kosten moeten zijn gemaakt in de 5 jaar voorafgaand aan de dag waarop de transitievergoeding is verschuldigd, tenzij partijen hierover andere afspraken hebben gemaakt.
  • de gemaakte kosten houden geen verband met de re-integratieverplichtgingen of herplaatsing van een zieke werknemer.

Tip. Spreek nu al met je werknemer af, dat je de gemaakte inzetbaarheidskosten in mindering mag brengen op de transitievergoeding. Dit kan bijvoorbeeld in een studieovereenkomst.

Problemen door (en met) betaling

Je mag de transitievergoeding in termijnen voldoen als de betaling in 1 keer je bedrijfsvoering te veel schaadt. In de wet is bepaald dat de termijn in dat geval over maximaal 6 maanden mag worden verspreid.

Bij een betaling in termijnen ben je wel wettelijke rente verschuldigd vanaf 1 maand na het einde van het arbeidscontract. Deze rente bedraagt 2% over het deel van de transitievergoeding die je nog moet voldoen. Houd rekening een opeenstapeling van rente.

Wil je gebruik maken van de regeling om de transitievergoeding in termijnen te betalen? Probeer dan eerst met je werknemer een betalingsregeling te treffen. Lukt dat niet? Dan kun je de kantontrechter vragen om de transitievergoeding in termijnen te voldoen.

Let op. Is er sprake van faillissement  of surseance van betaling? Dan hoef je geen transitievergoeding (meer) te betalen.

Compensatie transitievergoeding

In een aantal gevallen kun je een compensatie aanvragen voor de transitievergoeding. Dat is het geval als je een langdurige zieke werknemer moet ontslaan of als je bedrijf stopt doordat je met pensioen gaat.

Transitievergoeding bij ziekte

Heb je een werknemer in dienst die langer dan 2 jaar ziek is? Dan moet je het dienstverband beëindigen als de werknemer daarom vraagt. Ook bij de beëindiging van een contract met een zieke werknemer ben je een transitievergoeding verschuldigd.

Maar in geval van ontslag wegens langdurige ziekte kun je een beroep doen op de compensatieregeling transitievergoeding. Voorwaarde is wel dat de werknemer recht heeft op de transitievergoeding en dat je kunt aantonen dat je de transitievergoeding hebt betaald. Meer weten over deze compensatieregeling en de beëindiging van arbeidscontract met een langdurig zieke werknemer?  Lees dan mijn artikel over het slapende dienstverband.

Transitievergoeding bij stoppen bedrijf

Moet je personeel ontslaan, doordat je stopt met je bedrijf? Dan kom je in aanmerking voor een compensatiemogelijkheid, als:

  • het bedrijf stopt, omdat je (binnen 6 maanden na aanvraag van de ontslagvergunning) de AOW-gerechtigde leeftijd (hebt) bereikt én;
  • je minder dan 25 werknemers in dienst hebt.
  • je al een ontslagvergunning wegens bedrijfsbeëindiging voor minstens 1 werknemer hebt ontvangen;
  • je de transitievergoeding hebt betaald op of na 1 januari 2021;
  • de compensatie wordt aangevraagd binnen uiterlijk 12 maanden nadat je de ontslagaanvraag hebt ingediend.

Let op.  Moet je stoppen vanwege ziekte? Dan kun je in de toekomst een compensatie aanvragen, vanaf wanneer dat kan is op dit moment nog niet duidelijk.

Andere kosten bij ontslag

De transitievergoeding is de belangrijkste kostenpost bij ontslag. Maar soms moet je daar boven op een extra vergoeding betalen.

Aanzegvergoeding

Verleng je een tijdelijke overeenkomst niet?  Informeer  de werknemer hierover dan uiterlijk 1 maand voor afloop van het contract. Doe je dat niet (op tijd)? Dan heeft de werknemer recht op een aanzegvergoeding van 1 maandsalaris of een pro rato deel.

Billijke vergoeding

Heb je een werknemer onterecht op staande voet ontslagen? Of heb je ernstig verwijtbaar gehandeld? Dan kan de rechter bepalen dat de werknemer recht heeft op een billijke vergoeding.

Extra vergoeding

Ontsla je de werknemer op basis van de cumulatiegrond? Dan kan de kantonrechter een extra vergoeding toekennen van maximaal de helft van de te betalen transitievergoeding. Meer over ontslag op basis van de cumulatiegrond, lees je in mijn artikel over ontslag op basis van de cumulatiegrond.

Tip. Zorg voor een goede dossieropbouw. Dat helpt je niet alleen bij het onderbouwen van het ontslag, maar zo kun je ook eerder een beroep doen op een (bijna-) voldragen ontslaggrond. De kans op een hogere vergoeding bij ontslag wordt daarmee verkleind, waardoor het ontslag dus goedkoper is.

Vragen over de transitievergoeding?

Wil je jouw werknemer ontslaan? Of diens contract niet verlengen? Neem dan gerust vrijblijvend contact met mij op. Ik adviseer je graag over de mogelijkheden om het ontslag zo voordelig mogelijk in gang te zetten.